Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens bevestigt het recht op gewetensbezwaar tegen militaire dienst

Op 7 juli 2011 bevestigde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (Straatsburg), in een fundamentele en historische uitspraak in de zaak Bayatyan vs Armenië, dat de staat de plicht heeft om het individuele recht op gewetensbezwaar tegen militaire dienst te respecteren op grond van artikel 9 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM): het recht op vrijheid van mening, geweten en godsdienst. Het is de eerste keer dat het recht op gewetensbezwaar tegen de militaire dienstplicht expliciet is erkend op grond van het EVRM. Eerder waren er al gelijkaardige uitspraken van het Comité voor de Mensenrechten van de UNO, dat de navolging van het Internationaal Verdrag over Burgerlijke en Politieke Rechten (BuPo) door de staten controleert.
Azerbeidzjan en Turkije zijn nu nog de enige leden van de Europese Conventie (van de Raad van Europa) die het gewetensbezwaar tegen de verplichte militaire dienst nog niet hebben erkend. Het Hof roept deze landen op onmiddellijk stappen te ondernemen om hun nationale wetgeving aan te passen conform deze uitspraak. Armenië moet een alternatieve burgerlijke dienstplicht aanbieden die niet afschrikwekkend of bestraffend is, in navolging van Europese en internationale standaards.
Vatan Bayatyan is een jehovagetuige die tot tweeënhalf jaar gevangenisstraf was veroordeeld voor dienstweigering uit gewetensbezwaar. Na zijn veroordeling in Armenië en een eerdere afwijzing van zijn verzoek bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (Straatsburg), werd er bij de Grote Kamer (17 rechters) van het Europees Hof een verzoekschrift ingediend ten gunste van Bayatyan door derden, nl. Amnesty International, Conscience & Peace Tax International, International Commission of Jurists, Quaker UN Office en War Resisters' International. De gunstige uitspraak is een mijlpaal in de geschiedenis van de erkenning van het gewetensbezwaar tegen militaire dienst. Een uitspraak van de Grote Kamer is definitief en moet door alle verdragspartijen worden toegepast.

Meer informatie:
Amnesty International: Landmark ECHR ruling recognizes right to conscientious objection

(http://www.amnesty.org/en/news-and-updates/landmark-echr-ruling-recognizes-right-conscientious-objection-2011-07-07)

Bron: Gezamenlijke persmededeling van A.I., CPTI, ICJ, QUNO, WRI